ای نام تو بهترین سرآغاز

نمی توانم در باره این فیلمساز بزرگ ننویسم که از او خیلی یاد گرفتم. بعد از مهاجر و موفقیت چشمگیر آن حاتمی کیا وصل نیکان را ساخت که در باره موشکباران بود و  مورد استقبال قرار نگرفت اما شهید آوینی در نقدی این فیلم را ستود و آن را نشانه رشد حاتمی کیا دانست. در یکی از صحنه ها که خانه ای موشک باران شده است ماهی حوض خانه در یک مکان کوچک که مقداری آب هم در آن قرار دارد زنده مانده است. مرا همیشه یاد این شعر و زنده ماندنم در جنگ می اندازد که نگهدارنده من آن است که من می دانم شیشه را در بغل سنگ نگه می دارد. 

 فیلم بعدی حاتمی کیا از کرخه تا راین دوباره بازگشت به جنگ و مجروحین شیمیایی و آثار جنگ است. عدهای مجروح جنگی برای درمان راهی آلمان هستند هواپیما بالای ابرها در حرکت است و حاتمی کیا قهرمانانش را اسمانی تصویر می کند آنه در ابتدا دارند فیلم مهاجر را می بینند و می خواهد بگوید این همان قهرمان مهاجر است که مجروح گشته است. یکی از بسیجیان که زنش از او جدا شده پناهنده می شود و قهرمان داستان که نابینا گشته پس از بدست آوردن بینایی متوجه سرطان خون خویش است که بخاطر استنشاخ مواد شیمیایی روی داده است. اگرچه داستان خیلی به فیلم هندی نزدیک می شود اما صحنه های بسیار زیبایی در این فیلم قرار دارد که در نوع خود بی نظیرند. . یکی از آن ها وقتی است که خبر سرطان خون قهرمان داستان به خواهرش گفته می شود و هما روستا که نقش خواهر را بازی می کند از ناراحتی سر را به پنجره می چسباند و نفس نفس زنان برادر را از بالا نگاه می کند و نفس او برای بیننده تصویر برادر را محو می کند و خبر شهادت او را پیشاپیش اعلام می کند. راز و نیاز قهرمان داستان در کلیسا یکی بودن ادیان را تداعی می کند اگر چه در تلویون متاسفانه این صحنه زیبا با تیغ سانسور حذف شد.  موازی کاری شهادت قهرمان با پرواز هواپیما باز صحنه آخر مهاجر و علاقه پرواز روح را در حاتمی کیا زنده می کند. اگر چه این صحنه یکبار در یکی از فیلمهای زمان شاه نیز مورد استفاده قرار گرفته بود ولی شهادت و پرواز روح و پلاک قهرمان در دست خواهر زاده خیلی به دل می نشیند. مجادله قهرمان با خداوند در کنار راین و موازی کاری استنشاخ گاز شیمیایی در کنار کرخه خیلی پیوند زیبایی را ایجاد می کند. بینایی قهرمان  و دیدن مراسم تشیع جنازه بنیان گذار جمهوری اسلامی برای  کسی که نتوانسته این صحنه ها را ببیند خیلی زیبا از کار در آمده است. این فیلم اکثر جوایز جشنواره فیلم فجر را آز آن خود کرد و موسیقی زیبای آن که احتمالا کار مجید انتظامی است هرگز فراموش نخواهد شد.

خاکستر سبز حاتمی کیا را از جنگ ایران به جنگ بوسنی کشاند و دلبستگی او را به جنگ دیگری نشان داد. ولی این فیلم اثر چندان ماندگاری بر جای نگذاشت. اما بوی پیرهن یوسف و آوردن نیکی کریمی به جمع بازیگران و گرفتن این بازی زیبا از ایشان و  پرداختن به مسئله اسرا و نیم نگاهی به شهادت یادگار این فیلم است. برج مینو از فیلمهای جنگی دیگری است که سال 74 حاتمی کیا آن را ساخت و واقعا نمایش زیبایی بود. و باز شهادت شخصی که شریفی نیا نقشش را بازی می کند و سقوط وی از بالای دکل و یکباره عوض شدن جهت حرکت و رفتن دوربین به سمت بالای دکل و نبود قسمت بالای دکل و فقط نور، شهادت و  پرواز روح را یک بار دیگر به زیبایی تصویر می کند. تاثیر زنان در جنگ هدف اصلی حاتمی کیا بود که به ان رسید.

ادامه دارد

یا حق